مسافر

ماه رمضان امسال -به خاطر مریضی یکی دو ماهه قبل عید- خیلی سخت گذشت. راستش اصلاً باور نمی کردم بتوانم روزه بگیرم و به گمانم این روزه هایی که گرفتم حاصل دعاهای اطرافیانم باشد.

این روزهای آخر که نه توان کار کردن دارم و نه حتی گاهی توان خوردن و خوابیدن، بیشتر از همیشه زمزمه می کنم که «یا رب ارحم ضعف بدنی»**. و بعد فکر می کنم که شاید یکی از فلسفه های روزه داری همین باشد؛ رسیدن به این نقطه، به این احساس عجز. اینکه با تمام وجود احساس می کنم که ضعیفم و ضعیف مگر چاره ای جز اتکای به قوی دارد؟!

* «و آیا رحم می کند بر ناتوان جز نیرومند؟»؛ از مناجات حضرت امیر (ع) در مسجد کوفه

** «پروردگارا بر ناتوانی بدنم رحم کن»؛ از دعای کمیل

رساله حقوق امام سجاد (ع): «حق روزه این است که بدانی این روزه پرده ای است که خدای عز و جل آن پرده را بر زبان تو، گوش تو، بینایی تو، شکم تو و فرج تو زده است، تا تو را با این پرده و حجاب از آتش بپوشاند. پس اگر روزه را رها کنی، پرده ی خدا بر خودت را دریده ای.»*

این آتشی که در اینجا دارد تصویر می شود، همان ابعاد طبیعی، مادی و حیوانی درون ما است. همین کشش های طبیعی است که ما را به لذت ها و بهره مندی های مادی می رساند. شهوت، میل به خوردن، میل به دیدن، میل به شنیدن، هرکدام گونه ای از آتش است.

هرچه خدای متعال آفریده در آن خیر و بهره هایی هست. همان طور که در کره ی زمین بدون آتش و حرارت زندگی دوام پیدا نمی کرد، در عالم درون ما هم همین است. اگر این کشش ها و میل ها نبود، زندگی به سردی و تاریکی می گرایید. ولی چون جنسش از جنس آتش است، نمی تواند همیشه و پیوسته باشد. حتماً باید مهار شود، حاجب و نگهبان داشته باشد که دامن انسانیت من را نگیرد و در دست عقل و خرد انسانی برافروخته شود.

خدای متعال از سر لطف در عالم انسانی برای این آتش یک حجاب و پوششی قرار داده است که این را فرموده اند روزه است؛ یعنی همین که ما ایام و ساعاتی، خود را از اینها باز می داریم، مهار کردن آتش است تا خساراتش به ما وارد نشود.

* وَ حَقُّ الصَّوْمِ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ حِجَاب ضَرَبَهُ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى لِسَانِکَ وَ سَمعِکَ وَ بَصَرِکَ وَ بَطْنِکَ وَ فَرْجِکَ لِیَسْتُرکَ بِهِ مِنَ النَّارِ؛ فَإِنْ تَرَکْتَ الصَّوْمَ خَرَقْتَ سِتْر اللَّه عَلَیْکَ.

پ.ن. از صحبتهای استاد اخلاقمان، حاج آقا بهرامی (+)